ویژگی و مشخصات درب ضد حریق مورد تایید آتشنشانی
در مدیریت ایمنی ساختمان، درب ضد حریق مورد تأیید آتشنشانی دری است که با متریال مقاوم در برابر حرارت ساخته میشود و در زمان آتشسوزی از گسترش شعله، دود و گازهای سمی جلوگیری میکند. ساخت این نوع درب ضد حریق بر اساس الزامات سازمان آتشنشانی و گواهی تست EN1634 انجام میشود.
همچنین در تولید درب مقاوم در برابر آتش، جزئیاتی مانند: چهارچوب گالوانیزه، درزگیر دودبند اتوماتیک، لولاهای فولادی نسوز و قفلهای مقاوم در برابر حرارت اهمیت زیادی دارند. در ادامه به ویژگی و مشخصات درب ضد حریق مورد تایید آتشنشانی بیشتر میپردازیم.
ویژگیهای درب ضد حریق مورد تایید آتشنشانی
استاندارد سازی درب مقاوم در برابر آتش صرفا به متریال محدود نیست؛ در اصل عوامل مختلفی مانند: ابعاد درب، ضخامت چهارچوب، نوع رویه و رنگ درب، یراقآلات و… نیز بستگی دارد که در ادامه بررسی کاملی از مشخصات درب ضد حریق خواهیم داشت.
مقاومت حرارتی در برابر آتش
بهطور معمول، دربهای ضد حریق با تأییدیه آتشنشانی باید توان مقاومت در برابر آتش و دمای بالا را برای مدتی مشخص داشته باشند. این مدت زمان تقریبا بین یک تا یک و نیم ساعت است، اما در سازههای با ارتفاع بالا و مکانهای با ریسک بالاتر، میزان پایداری مورد نیاز میتواند تا چهار ساعت نیز افزایش یابد. هدف از این استاندارد، جلوگیری از گسترش آتش و فراهم کردن فرصت کافی برای تخلیه ایمن افراد و کنترل شرایط اضطراری است.
جنس و ساختار بدنه
موضوع مهم دیگر، جنس و متریال بدنه است؛ بدنهی درب ضد حریق از ورق فولادی مقاوم ساخته میشود؛ ضخامت ورق در چهارچوب حدود ۲ میلیمتر و در لنگه درب حدود ۱.۲۵ تا ۱.۵ میلیمتر است. هستهی داخلی درب از پشم سنگ متراکم (دانسیته ۸۰، ضخامت ۵۰ میلیمتر) تشکیل شده که در برابر حرارت و صدا مقاومت بالایی دارد.
در بخشهای داخلی از پروفیلهای فولادی U شکل برای استحکام بیشتر استفاده میشود. دور تا دور درب نیز نوار درزگیر نسوز نصب شده که هنگام آتشسوزی منبسط شده و از عبور دود و شعله جلوگیری میکند.
ابعاد درب ضد حریق
ابعاد دربهای ضد حریق بر اساس استانداردهای مورد تأیید سازمان آتشنشانی تعیین میشود تا در مواقع اضطراری، امکان تخلیهی سریع و ایمن افراد فراهم باشد. اندازه دربها بسته به نوع کاربرد (تک لنگه، دولنگه یا یکونیملنگه) و محل نصب میتواند تغییر کند، اما تمامی این تغییرات باید در محدوده مجاز استاندارد و با تأیید نهایی آتشنشانی انجام شود. ابعاد مجاز و متداول دربهای ضد حریق به شرح زیر است:
| نوع درب ضد حریق | ابعاد استاندارد (سانتیمتر) |
| تکلنگه | 111×211 / 106×211 |
| یکونیملنگه | از 220×120 تا 220×150 |
| دولنگه | 151×221 / 200×220 |
طبق ضوابط آتشنشانی، حداکثر ارتفاع مجاز درب ضد حریق ۲۵۰ سانتیمتر و حداقل ارتفاع آن ۹۰ سانتیمتر است. بنابراین در صورت سفارش ابعاد سفارشی، رعایت این محدودیتها الزامی است.
ضخامت چهارچوب
چهارچوب درب ضد حریق مورد تأیید آتشنشانی از ورق فولادی گالوانیزه با ضخامت ۱.۵ تا ۲ میلیمتر ساخته میشود. برای جلوگیری از انتقال حرارت، فضای بین چهارچوب و دیوار با فوم یا ملات نسوز نیز پر میشود.
نوار دودبند
نوار دودبند ضد حریق از مواد نسوز و مقاوم در برابر حرارت مانند: سیلیکون یا گرافیت منبسطشونده ساخته میشود و نقش مهمی در جلوگیری از نفوذ دود و گازهای سمی هنگام آتشسوزی دارد. این نوارها با افزایش دما منبسط شده و درزهای اطراف درب را کاملاً مسدود میکنند تا از گسترش آتش و دود به بخشهای دیگر ساختمان جلوگیری شود.
مشاهده محصولات بیشتر: درب اتاق سرور
نوع رویه و رنگ درب ضد حریق
روکش و رنگ درب ضد حریق استاندارد آتش نشانی از رنگهای مقاوم در برابر حرارت استفاده میکند که هنگام آتشسوزی منبسط شده و لایهای محافظ ایجاد میکند تا از انتقال گرما جلوگیری شود.
روکش و چهارچوب از ورق فولادی مقاوم ساخته شده و رنگهای رایج دربهای ضد حریق کرم، سفید یا طوسی است اما امکان سفارش در رنگهای دیگر نیز وجود دارد. با این حال، بیشتر تولیدکنندگان برای حفظ هماهنگی ظاهری و استانداردهای آتشنشانی، از رنگهای روشن و مقاوم در برابر حرارت استفاده میکنند.
یراقآلات درب ضد حریق
یراقآلات درب ضد حریق از اجزای بسیار مهمی هستند که عملکرد صحیح درب را هنگام آتشسوزی تضمین میکنند. این قطعات باید در برابر حرارت، فشار و ضربه مقاوم باشند تا در شرایط بحرانی دچار تغییر شکل یا از کارافتادگی نشوند. اجزای اصلی یراقآلات درب ضد حریق موارد زیر هستند:
- لولای ضد حریق: از جنس فولاد یا استیل ضدزنگ ساخته میشود و تحمل حرارت تا ۸۰۰ درجه سانتیگراد را دارد. لولاهای استاندارد در ابعاد ۱۰۲×۷۵ یا ۱۰۲×۶۷ میلیمتر تولید میشوند و معمولاً به صورت دوطرفه، مخفی یا آرامبند طراحی میگردند.
- قفل ضد حریق: این قفلها ممکن است الکترومغناطیسی، الکتریکی، کارتی یا هوشمند (اثر انگشتی) باشند. وظیفه اصلی آنها بسته نگه داشتن ایمن درب در زمان حریق و باز شدن سریع از داخل در شرایط اضطراری است.
- دستگیره یا پنیکبار: این دستگیرهها برای خروج سریع در مواقع اضطراری طراحی شدهاند و با فشار دادن اهرم یا میله فشاری، درب را باز میکنند.
- آرامبند: وسیلهای که پس از باز شدن درب، آن را بهصورت خودکار و کنترلشده میبندد تا از گسترش آتش و دود جلوگیری شود.
تمام این اجزا معمولاً از استیل ضدزنگ، برنج یا برنز ساخته میشوند، زیرا این آلیاژها هم مقاومت مکانیکی بالایی دارند و هم در دمای زیاد دچار ذوب یا خمشدگی نمیشوند. انتخاب یراقآلات استاندارد و نصب صحیح آنها تضمین میکند که درب ضد حریق در زمان بحران عملکرد مطمئنی داشته باشد.
• مطالعه بیشتر: انواع درب ضد حریق استاندارد و کاربرد هرکدام
انواع استانداردها و مجوزهای درب ضد حریق اتشنشانی
هر درب ضد حریق مورد تأیید آتشنشانی باید بر پایه مجموعهای از آزمونها و گواهیهای فنی ساخته شود که عملکرد آن در برابر آتش، دود و حرارت را اثبات میکنند. تعدادی از انواع استاندارد درب ضد حریق موارد زیر هستند:
| نام استاندارد | ویژگیهای اصلی | محل استفاده معمول |
| BHRC | بررسی مقاومت حرارتی، دودبندی و استحکام | ساختمانهای اداری و مسکونی |
| Intertek | گواهی کیفیت بینالمللی برای دربهای ضد آتش | دربهای خروج اضطراری برای محصولات وارداتی |
| UL | ارزیابی فنی مواد، یراقآلات و ساختار درب | دربهای ضد حریق و کرکرههای ایمن |
| ASTM E119 | تست دوام در برابر حرارت کنترلشده تا ۶۰ دقیقه یا بیشتر | ساختمانهای تجاری، صنعتی و مسکونی |
| ANSI | تعیین ضوابط مربوط به طراحی، مواد، نصب و عملکرد درب ضد حریق در شرایط اضطراری | کلیه ساختمانهای عمومی، بیمارستانها و مراکز پرتردد |
| درب ضد حریق EI90 | مقاومت درب و پنجره تا ۹۰ دقیقه در برابر آتش | دربهای ضد حریق، شیشههای ضد حریق و پانلهای دیواری ضد حریق |
این استانداردها از سوی سازمانها و مراکز معتبر داخلی و بینالمللی صادر میشوند تا مقاومت در برابر حرارت، دود و شعله مورد سنجش قرار گیرد.
الزامات سازمان آتشنشانی برای تأیید درب ضد حریق
سازمان آتشنشانی برای صدور تأییدیه نهایی مجموعهای از الزامات فنی، ظاهری و مستندسازی را در نظر میگیرد. این الزامات با هدف تضمین مقاومت واقعی در برابر آتش و جلوگیری از گسترش دود و حرارت تنظیم شدهاند. الزامات درب ضد حریق موارد زیر میباشند:
- مقاومت در برابر آتش: درب ضد حریق مورد تأیید آتشنشانی باید توان تحمل حرارت و شعله را برای مدتزمانی بین ۶۰ تا ۲۴۰ دقیقه داشته باشند. در ساختمانهای بلندمرتبه حداقل مقاومت موردنیاز ۹۰ دقیقه است.
- درزگیر دود: در اطراف چهارچوب درب باید نوارهای درزگیر دود از جنس سیلیکون یا لاستیک مقاوم نصب شود تا از عبور دود و گازهای سمی جلوگیری گردد.
- عدم استفاده از تزئینات: نصب آینه، پرده یا وسایل تزئینی روی این دربها ممنوع است تا در مواقع اضطراری دیده و استفاده شوند.
- گواهینامه و مجوز فنی: تمامی دربهای ضد حریق باید دارای تأییدیه رسمی از آزمایشگاههای معتبر و استاندارد درب ضد حریق سازمان آتشنشانی باشند.
- نصب و نگهداری تخصصی: نصب این دربها باید توسط تکنسینهای مجاز انجام شود و بازبینی دورهای برای اطمینان از عملکرد درست آنها الزامی است.
درب مقاوم در برابر آتش باید بر اساس استانداردهای فنی و الزامات سازمان آتشنشانی طراحی، ساخته و نصب شوند تا بتوانند در برابر شعله، حرارت و دود عملکرد مناسب داشته باشند.
گردآوری توسط: گروه صنعتی درکو